"ماری اسمیت جونز"، که زبان ایاک را با تسلط کامل می دانست، همچنین از رهبران مدافع حقوق بومیان در ایالت آلاسکا به شمار می آمد.

خانم جونز برای حفظ زبان ایاک تلاش زیادی کرد و دانشگاه آلاسکا با کمک او توانست لغت نامه ایاک را تدوین و تنظیم کند. این لغت نامه تهیه شد تا نسل های آینده بتوانند بار دیگر آن را احیا کنند.

بیست زبان بومی دیگر در آلاسکا نیز با خطر انفراض مواجهند.

دختر خانم جونز در گفتگو یی گفت: "تا آنجایی که ما می دانیم او تنها عضو خالص باقی مانده از قبیله سرخ پوستی ایاک بود. مادر من زنی بود که با معضلات زیادی در زندگی روبرو شد اما از همه آنها سرافراز بیرون آمد. او بسیار سرسخت بود."

این گزارش می افزاید که خانم جونز به حفظ زبان ایاک اعتقاد راسخی داشته و می خواسته است سابقه ای مکتوب از این زبان باقی بماند.

ظاهرا خانم جونز در خواب چشم از دنیا فروبسته است.

سرزمین اجدادی ایاک در حاشیه خیلج آلاسکا قرار دارد و امتداد آن به پانصد کیلومتر می رسد.

از خانم جونز هفت فرزند زنده به جای مانده است. همسر او یک ماهیگیر سفید پوست اهل اورگون آمریکاست.

هیچ یک از فرزندان خانم جونز زبان ایاک نمی دانند چون قبلا در آلاسکا دانستن زبانی به غیر از انگلیسی امری مردود بوده است.

مایکل کراوس، زبان شناس و از جمله محققانی که با خانم جونز در تهیه لغت نامه ایاک همکاری داشت، گفت: "او به خوبی متوجه خطر و اهمیت انقراض زبان های بومی مانند ایاک بود و با وقار و متانت این جایگاه غم انگیز را تحمل کرد."