پروفسور مجید سمیعی، جراح برجسته مغز و اعصاب ایرانی مقیم آلمان که سابقه 8 هزار جراحی را فقط در ناحیه قاعده جمجمه به عنوان حساسترین ناحیه جراحی مغز و اعصاب در کارنامه خود دارد،درباره نوآوریهای خود در عرصه این جراحی گفت: قدم اول و مهمی که من در عرصه جراحی مغز و اعصاب برداشتم به حدود سال 1966 بر میگردد که جراحی زیر میکروسکوپ بود.
* جراحی زیر میکروسکوپ، انقلاب اول بود
وی افزود: در آن زمان فقط چند نفر در دنیا بودند که میتوانستند زیر میکروسکوپ عمل کنند، به این ترتیب ما توانستیم روش جراحی جدید و نویی را به دست آوریم که با شرایط قبلی بسیار متفاوت بود و با شرایط خیلی بهتری میتوانستیم بافتها را ببینیم، چون در زیر میکروسکوپ هم نور فراوان بود و هم محیط بزرگتر میشد و میتوانستیم ریزه کاریهای محل را خیلی دقیقتر ببینیم و توانستیم وسعت عملهایی که میشد انجام داد را گسترش دهیم.
پروفسور سمیعی گفت: عمل در زیر میکروسکوپ باعث شد، وارد محیطهایی شویم که در گذشته بدون میکروسکوپ خیلی خطرناک بودند و نمیتوانستیم به آن نواحی دست بزنیم. یکی از این محیطها، محیط قاعده جمجمه بود که در واقع به وجود آمدنش به کمک جراحی میکروسکوپی بود که توانستیم جراحی کنیم، بدون اینکه به بافتهای اطرافش که مملو از عصب و مویرگ است، آسیب برسد.
* همه جای بدن پیوند عصب زدم
وی اضافه کرد: البته بعد از آن پیوند عصب در زیر میکروسکوپ نیز یکی از علاقههای من بود که تقریباً بعد از آن توانستم در تمام بدن هر جا که صدمه به عصب وارد شده بود، یک راهی برای پیوند عصب پیدا کنم و متدهای جدیدی برای پیوند عصب در بدن انسان به وجود آوردم که همه موفقیتآمیز بودند و اکنون این عملها را جراحان در سراسر دنیا برای بیماران انجام میدهند.
* نقشه مغز هر انسان منحصر به فرد است
پروفسور سمیعی درباره دغدغههای امروز و اینکه اکنون روی چه مسائلی کار میکند که میتواند آینده جراحی مغز و اعصاب را تغییر دهد، گفت: مسئله مهمی که اخیراً روی آن کار میکنم، Brain maping یا نقشه مغز است، آنچه امروز ما از مغز انسان میشناسیم با آنچه 20 سال پیش میدانستیم خیلی متفاوت است، اصلاً قابل مقایسه نیست، آن زمان مغز انسان را فقط از نظر آناتومی میدیدیم که ناحیههایی دارد و تا حدی میدانستیم که چه حرکتها و مسئولیتهایی از انسان مربوط به کدام ناحیه مغز است ولی بعد از اینکه موضوع Brain mapig پیش آمد، فهمیدیم همان طور که انسانها مختلف هستند، همان طور هم محل مسئولیت مغز و حرکات انسان در مغز در انسانهای مختلف متفاوت است و نمیتواند برای همه انسانها در یک جای ثابت باشد.
پروفسور سمیعی اضافه کرد: از این نظر در همه جراحیها بررسی نقشه مغز قبل از عمل ضروری شد زیرا نقاط حساس مغز در هر انسان با انسان دیگر متفاوت است و این موضوع پژوهش جدیدی در جراحی مغز و اعصاب شد که اکنون خیلی روی آن کار میکنیم.
این دانشمند برجسته ایرانی در پاسخ به این پرسش که «چشمانداز آینده جراحی مغز و اعصاب را چگونه میبینید»، گفت: تمام تلاش ما در آینده این است که مغز انسان را بهتر درک کنیم، در هر گوشه مغز انسان اسراری وجود دارد که هر چه بیشتر درباره آن بدانیم، جراحی مغز و اعصاب به همان میزان جلو میرود.
وی اضافه کرد: تا زمانی که ندانیم در کجا هستیم و آن محلی که جراحی میکنیم چه مسئولیتی دارد، جراحی کامل نیست، وقتی که تشخیص دهیم این ناحیه که عمل میکنیم چه خطراتی و چه امکاناتی در آن وجود دارد در آن موقع جراحی مغز و اعصاب به سطح خیلی خیلی بالایی میرسد که یک جراح میتواند از قبل از عمل پیشبینی کند که عمل او چه خطراتی میتواند داشته باشد.
* فلج شدن بهتر از اختلال در تفکر است
پروفسور سمیعی گفت: اسرار تفکر انسان، بسیار زیاد است، دستورات مغز فقط حرکات دست و پا نیست، تفکر انسان رول(نقش) اصلی را بازی میکند به طوری که هر انسانی حاضر است حتی فلج شود اما افکار او تغییر پیدا نکند و به هم نریزد، این صدمه بسیار بزرگی است که انسان نتواند افکارش را جمع و جور کند و این موضوع دانش جدیدی است که به عنوان کوکنتیو سرجری دنبال میشود.
این دانشمند ایرانی درباره اینکه آیا ممکن است روزی بشر بتواند به طریقی اطلاعات مغز را بخواند و آن را در جای دیگر ذخیره کند، پاسخ داد: الآن دانشمندان زیادی دارند در این جهت کار میکنند که بتوانند بر قدرت تفکر و مغز انسان بیشتر مسلط شوند و از آن برای ساخت دستگاههای مشابه دیگر استفاده کنند، بسیاری از کارخانهها و صنایع نیز به دنبال ساخت چنین دستگاههایی هستند که قسمتی از قدرت مغز انسان را داشته باشد، روزگاری شما برای اینکه خودروی خود را پارک کنید باید برمیگشتید و پشت سرتان را نگاه میکردید اما امروز این کار را sensorها انجام میدهند.
* هیچ وقت به همه اسرار مغز پی نمیبریم
پروفسور سمیعی اضافه کرد: این دانش هر روز پیشرفت میکند اما بعید میدانم روزی بتوانیم به تمام اسرار مغز دست پیدا کنیم و روباتهایی بسازیم که کاملاً بتوانند همه کارهای مغز را انجام دهند ولی خیلی از امکانات مغز را میتوان به دست آورد و در کامپیوترها جا داد، اگر چنین موقعیتی پیش آید شاید در آینده مغز انسان بتواند اندکی استراحت کند، کارهای عادی را ماشین انجام دهد و کارهای پیچیده را مغز انسان.
پروفسور سمیعی در پاسخ به این پرسش که چقدر مغز انسان را میشناسید، گفت: این سوالی است که هیچ کس نمیتواند به آن جواب دهد.
منبع: خبرگزاری فارس